Evrim Yaratilis Evrim- Yaratilis- Dinler
Cocukluk, ilköğretim orta öğretim hemen hepimiz bu donemlerimize dair iyi kotu pek çok seyi hatırlarız. Peki ayni hafıza yoklaması neden bebeklik donemimiz icin geçerli degildir ? Neden bebeklik donemimize dair hiçbir şey hatırlamıyoruz ? Asagida popüler bilim yazarı Kanadali gazeteci Denise Oleary nin yapilmis son bilimsel calismalardan birini incelediği yazıyı bulabilirsiniz. Bazı teknik bilgiler ve akil yürütmeler yer alıyor eminim çok degerli cabalar ama ben şahsen bebeklik donemi farkindaligi icin biraz daha farklı düşünüyorum.
Bebeklik donemi farkindaligi bir ic gudusel egitim donemidir. Bu süreç boyunca insan adeta felçli gibidir altına yapar, zamanında temizlenmese diski ve sidik ile yasar, caninin istediği hiçbir şey yapamaz ve hatta kafasını annesi yada Babasi bir yone ısrarlar çevirmek isterse buna dahi Karsi koyamaz. Bu zorlu surecin su andaki farkındalık benzeri bir farkındalık ile yaşasaydık herhalde tüm ömre yetecek travmayı toplamış olurduk. Düşünsenize altınıza yapmissiniz ancak anneniz çok yorgun ve kalkamıyor yataktan o kalkıp sizin altınızi temizleyene kadar diski ile kalmak zorundasıniz, korkunç.
Yüce Allah o donemin farkindaliginin ruhumuz uzerine islemesine müsaade etmemiş, boylelikle insan o donemini de konfor içerisinde geçirmiş olmaktadır.
Sizi önce toprak sonra nutfe sonra aleka safhalarından geçirerek yaratan O’dur. Sonra sizi bir bebek olarak hayat alanına çıkarır. Ardından güçlü çağınıza ulaşıncaya, sonra da yaşlılar hâline gelinceye kadar sizi yaşatır. İçinizden bazıları daha önce vefat eder. Böylece her biriniz kendisi için belirlenen belli bir vakte erişirsiniz. Umulur ki bunlar üzerinde düşünüp, Allah’ın birliğini ve sonsuz kudretini anlarsınız. Mumin 67
Bebeklik Donemimize Dair Neden Hiçbir Sey Hatırlamıyoruz ?
Yale Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bebekken yaşadıklarımızı neden hatırlamadığımıza dair bazı ipuçları elde ettiklerini düşünüyor. Bebekken çevremizdeki dünyayı algıladığımız için kesinlikle bilinçliydik. Eğer bilinçli olmasaydık, hayatımızın ilk birkaç ayında öğrendiğimiz tüm o şeyleri öğrenemezdik.
Peki Eksik Olan Neydi?
En yaygın kabul gören teori, hafızada önemli bir rol oynayan hipokampusun yeterince gelişmemiş olduğuydu. Ancak çeşitli yaşlardaki 26 bebekle yapılan bu yeni araştırma, “bebeklik amnezisi” için bu açıklamayı sorguluyor:
Araştırmacılar, bebeklerin epizodik hafızasını (belirli olaylara dair anılar) test etmenin sağlam bir yolunu bulmak istedi. Daha sonra Columbia Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Tristan Yates liderliğindeki ekip, 4 aylıktan 2 yaşına kadar bebeklere yeni bir yüz, nesne veya manzara gösterdi. Bebekler başka görüntüler gördükten sonra, araştırmacılar onlara daha önce gördükleri bir görüntüyü yeni bir görüntünün yanında tekrar gösterdi.
“Bebekler bir şeyi daha önce sadece bir kez gördüyse, tekrar gördüklerinde ona daha uzun bakmalarını bekleriz,” diyor Nick Turk-Browne. “Yani bu görevde, bir bebek daha önce gördüğü görsele yanındaki yeni olana kıyasla daha uzun süre bakarsa, bunu onun tanıdık geldiğini anlaması olarak yorumlayabiliriz.”
Bebeklerin dikkat süresi kısa olsa da, fMRI çalışması şunu gösterdi:
“Bir bebek yeni bir görsele bakarken hipokampusteki aktivite ne kadar fazlaysa, o görsel daha sonra tekrar gösterildiğinde bebek ona o kadar uzun süre baktı. Ayrıca, kodlamanın en güçlü olduğu hipokampusun arka kısmı (kafanın arkasına yakın bölge), yetişkinlerde epizodik hafızayla en çok ilişkilendirilen bölgeyle aynı.”
Yani görünüşe göre bebeklerin hipokampusu, bazı epizodik anıları destekleyecek kadar gelişmiş. Peki neden bu anılar daha uzun süre kalmıyor?
﴾165﴿ İnsanlardan kimileri vardır ki, Allah’tan başka bazı varlıkları Allah’a denk tanrılar sayar da bunları Allah’ı sever gibi severler. İman edenler ise en çok Allah’ı severler. Keşke zalimler -azapla yüz yüze geldiklerinde anlayacakları gibi- şimdi de bütün kuvvetin Allah’a ait olduğunu ve Allah’ın azabının çok şiddetli olduğunu anlasalardı!
﴾166﴿ İşte o zaman, izlenenler, kendilerini izleyenlerden hızla uzaklaşmışlardır; artık azabı görmüşler, aralarındaki bağlar kopmuştur.
﴾167﴿ İzleyenler şöyle derler: “Ne olurdu, bize ikinci bir fırsat verilseydi de, şimdi onlar bizden uzaklaştıkları gibi biz de onlardan uzaklaşsaydık!” Böylece Allah onlara yapıp ettiklerini kendileri için pişmanlık sebepleri olarak gösterir. Onlar artık ateşten çıkacak değillerdir.
İki Farklı Hafıza Türü
Araştırmacılar, epizodik hafıza (yukarıda test edilen) ve istatistiksel hafıza (örneğin, ağır ayak seslerinin bir yetişkinin geldiği anlamına gelmesi gibi kalıpları tanıma) arasında ayrım yaptıklarında daha fazla içgörü elde ettiler.
3 aylık bebeklerin bile istatistiksel öğrenme sergilediği bulundu. Bu tür öğrenme, epizodik hafızadan farklı bir nöron yolunu kullanıyor. Epizodik hafıza ise bebeklik döneminin ilerleyen zamanlarında gelişiyor.
Peki neden bebeklik dönemindeki epizodik anılar siliniyor? Science dergisinde yayınlanan çalışmanın kıdemli yazarı psikolog Nick Turk-Browne şu olasılıkları öne sürüyor:
-
Anılar uzun süreli hafızaya dönüştürülmemiş olabilir ve bu yüzden kısa sürede kayboluyorlar.
-
Ya da anılar kodlandıktan çok sonra hâlâ oradalar, ancak biz onlara erişemiyoruz.
Turk-Browne, ikinci seçeneğin daha olası olduğunu düşünüyor. Hatta bu anıların bir şekilde yetişkinliğe kadar dayanabileceği, ancak erişilemez olduğu gibi “neredeyse bilim kurgusal” bir ihtimali bile göz ardı etmiyor.
Özetle: Bebeklerin hipokampusu anı oluşturabiliyor, ancak bu anılar ya kayboluyor ya da derinlerde saklı kalıyor. Belki de bir gün bu “kayıp” anıları geri getirmenin bir yolu bulunabilir!
