Güneş Tutulmasinin Varligimiz Uzerine Manasi

Basligi bu sekilde attik çünkü pek çok kisinin bugüne kadar uzerinde düşünmediği pek çok yaratilis kanitini ayrıca bu tip önemsemediğimiz detay gibi görünen doga olayları göstermektedir. Aslında bununla alakalı harika bir belgesel daha önceki yıllarda Discovery Enstitu tarafından yayınlandı ancak o tarihten bu yana yasanan kozmolojik gelişmeler bu hususun gecmiste bilinenden çok daha etkileyici oldugunu ve yaratilis lehine özel kanıtlar barindirdigini daha net göstermektedir.

 

Bu yazıda Güneş tutulmasının yaratilis ama özellikle insanin dünyadaki özel konumuna nasıl getirdiği kısaca islenmektedir. Bu noktada sizlere bir önerim olacak, bu tip yazıları sanki araba almaya giderken verdiginiz dikkate benzer bir dikkatle ele almanizdir, yani alici gözle bakmaya gayret gösterin. Bu sekilde yazının butunu sizler icin daha etkileyici olacaktır.

 

Yazıda özetle Güneş tutulması oncesinde, sırasında ve bitiminde bizlere evreni gözetlemek icin ekstra imkanlar sunulması ve dunyamizin konumunun tamda evreni ve işleyişini gözetleme hususunda çok kilit noktada yaratilmis olmasının yaraticinin bizleri evreni keşfetmek uzere konumlandırdı islenmektedir.

 

Göklerde ve yerde bulunan her şey Allah’ı tesbih eder. O, kud­reti dâimâ üstün gelen, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam olandır. Hadid 1

. Yazi 9 nisan da Kuzey Amerika dan gözlemlenebilen güneş tutulmasından bahsederek baslamakta, hatirlanacagi uzere 9 nisandaki güneş tutulması sadece Kuzey Amerikadan gozlemlenebilmisti.

 

 

Güneş Tutulmasinin Varligimiz Uzerine Manasi

 

 

Güneş ve Ay sadece aynı şekle sahip değil, aynı zamanda gökyüzünde aynı büyüklükte görünmektedirler. Bu harika  düzenleme, Dünya’dan tam güneş tutulmalarının tam olarak görünmesini sağlamaktadır.

Amerikalılar, Pazartesi günü böyle bir tutulmayı görmek için bir şans yakaladılar – doğudan batıya  kadar ulkenin tümünden gozlemlenedildi. Tekrarını görebilmek icin  2045’e kadar beklmemiz gerekecektir. Ay’ın 115 mil genişliğindeki merkezi gölgesi Meksika’dan Texas’a, Eagle Pass üzerinden 12:29 civarında girdi, ardından San Antonio’nun kenarını sıyırarak Dallas-Ft. Worth’un üzerinden geçti. Maine’e ulaşana kadar kuzeydoğuya doğru 11 başka eyaletten geçti. (Kesin yolunu NationalEclipse.com adresinde bulabilirsiniz.)

Tam güneş tutulmasında, “tamlık”dan hemen önce, güneşin fotosferinin son parlak parçası bir nişan yüzüğündeki pembe bir elmas gibi görünür. Ay güneş diskinin önünü kapattığında, gökyüzü kararır; sıcaklık düşer; yıldızlar belirir. Böcekler ve hayvanlar kafası karışır ve sessizleşir veya cıvıldamaya başlarlar. Ve güneşin soluk dış atmosferi, korona, siyah ay diskinin etrafında siyah bir gözbebeği ile bir gri iris gibi uzanır. O noktada koruyucu gözlüklerinizi çıkarabilir ve çıplak gözlerinizle görebilirsiniz.

Astronom Guillermo Gonzalez (benim Privileged Planet kitabının ortak yazarım) ve ben, Dallas’ın güneyinde Waxahachie, Texas’ta bir güneş tutulması izleme için canlı yorum sağladık – burada tamlık dört dakika ve 19 saniye sürdü. (Öne çıkanları X adresinde @DiscoveryCSC beslemesinde bulabilirsiniz.)

Bir tam güneş tutulmasının gerçekleşmesi için, Ay, Güneş ve Dünya’nın düz bir çizgide hizalanması gerekir. Ay, Güneş’in önünden geçtiğinde, Ay’ın gölgesi yolunda iseniz bir tutulma görebilirsiniz.

Gölgenin tam içinde olanlar – umbra – Ay’ın Güneş’i kapladığını görür. Eğer sadece o yolun dışında iseniz, kısmi bir tutulma görürsünüz – penumbra. Bir kısmi ve tam tutulma arasındaki fark, gündüz ve gece arasındaki fark gibidir. Bir tam güneş tutulmasını görmek deneyiminin sadece kelimelerle ifade etmek imkansızdır. Ama kelimeler bize anlamını düşündürmede yardımcı olabilir.

 

Ince Ayarli Bir Yaratilis

 

Gunes dev bir gaz ve plazma topudur. Ay ise ondan çok daha kucuk bir kayacık yalnızca ancak buna rağmen biz yeryüzünden güneş tutulmasını oldukça net bir sekilde görebilmekteyiz. Aslında oldukça net ifadesi oldukça yetersizdir aslında biz yeryüzünden bunu görebileceğimiz en iyi sekilde görmekteyiz.

 

Ay Güneşten binlerce kat daha kucuktur ancak dünyaya Gore yüzlerce kat daha yakindir Gunese tüm bunların sonuclarinin toplamı olarak biz yeryüzünden harika bir havada eşleşme gözlemleriz. Fizik bu sekilde ayarlamalar yapmak zorunda degildir ve buna ihtiyacı da yoktur. Gunes sistemimizde 65 adet asli uydu olarak ay bulunmaktadır ve daha pek çok normalden ufak olanlarda barindirmaktadir. Ama sadece biz bunu tam olarak hatta kusursuz bir sekilde gozlemleyebilmekteyiz. Eğer Jupiter ve Marsta zeki canlılar olsaydı ( insan benzeri) onlar asla bu güneş tutulmalarını gozlemleyemeyeceklerdi.

 

Pekala simdi en iyi güneş tutulması gözlemleme noktası neresi diye soracak olursanız size düşünmeden ve hatta düşünerek bunu dünya oldugunu söyleyebiliriz. Tama simdi biraz düşünelim…

 

 

Yasanabilir Bir Gezegen

 

Çoğu gökbilimci bunu tesadüf olarak değerlendirmektedir ( Tum seküler inançlı insanlar gibi sekulerizme iman etmiş gökbilimcilerde gözlerinin önündeki onca mucizeye ideolojik olarak yaklaşmakta ve bu kadar etkileyici bir yaratilisin dahi olağanüstü sıradan olmayan bir rastlantı oldu inancına belbaglamaktadirlar)  Her halükarda , dünya, ay ve güneşin bu hassas düzenlemesi olmasaydı, muhtemelen var olmazdık.

Şöyle açıklayayım: Bir gezegenin karmaşık yaşamı barındırabilmesi için yüzeyinde sıvı suya ihtiyaç duyması muhtemeldir( Bu tip bilim yazılarında muhtemeldir olabilir gibi kelimeler genellikle bilimsel literature uygun olması icin o sekilde isimlendirimektedirler aslında gundelik ve mantıklı bir yaklaşımda ornegimizdeki cümleyi söyle değiştirebiliriz ” Bir gezegenin karmaşık yaşamı barindirabilmesi icin suyun varligi kacinilmazdir) . Bu sebepten oturu Güneş sistemi ve evrendeki neredeyse her nokta  ya çok  sıcak ya da çok soğuktur ve “Oturan Ayı” Bölgesi olarak adlandırılan bir yıldızın etrafındaki dar, neredeyse dairesel bir alanın içinde olması gerekmektedir. (Netflix’in Three-Body Problem’i eğlenceli bir bilim kurgu olsa da, üç yıldızlı bir sistemdeki herhangi bir gezegen neredeyse kesinlikle yaşamsız olurdu.)

 

Yeryüzü tabiki ciddi guvenlik önlemleri alinmis bir sekilde Goldilocks yani yasanabilir bolgeler içerisindedir. Bunun bir sonucu olarak Gunes yeryüzünden kabul edilebilir, makul bir boyutta gözlemlenebilmektedir.

Büyük ve iyi yerleştirilmiş ayımız da, dünyayı yaşanabilir kılanın anahtar rolünü oynar, çünkü dünyanın ekseni eğikliğini sabitler. Bu da gezegenimize daha istikrarlı bir iklim sağlar. Ay ayrıca, dünya okyanus gelgitlerine katkıda bulunarak, karadan okyanuslara besin maddelerini karıştırır. Mars çevresindeki iki minik ay bu role hizmet etmek için çok küçüktür. Sonuç olarak, Mars, dünya kadar istikrarlı değil, ekseninde daha fazla sallanır. Bu Marslılar için kötü bir haber.

 

Simdi su iki faktörü beraber isleyelim;

 

1- Yeryuzu gibi bir gezegen eğer yasanabilir bir bolgede canlılık dostu bir yildizin etrafında ise bu Yildiz gökyüzünde normal sınırlarda görünecektir.

 

2- Yeryüzü gibi yasanabilir bir gezegen ayni zamanda tamda dunyamizin sahip olduğu boyutlarda yercekimi ve diğer bazı doga olaylarını cekim gucu ile etkileyen bir aya sahip olması gerekmektedir.

 

Bizim yazı boyunca kusursuz boyutlar olarak zikrettiğimiz boyutlar zaten hali hazırda sahip oldugumuz boyutlardir. Bununla birlikte yukarıda verdigimiz iki maddelik özet bize ayni zamanda kusursuz bir güneş tutulmasi gereklilikleride vermektedir.

 

 

 

Gunes Tutulmalari Bilim Icin Bir Altın Madeni Hükmündedir

 

Bu argüman tek başına biraz şüpheli görünmektedir ancak bundan fazlası vardır; Gunes tutulmalarını kusursuz bir sekilde gozlemleyebiliyor olmamız bazı oldukça onemli ve kilit role sahip bilimsel kesifleri yapmamızda onemli rol oynamistir. Bu kesifler güneş tutulmalarını gozlemleyemeyen gezegenlerde yapılması neredeyse imkansız olan kesiflerdir.

Öncelikle bu tutulmalar yıldızlarla alakalı oldukça onemli bilgilerin gün isigina cikmasina yardimci olmaktadır.

 

Isaac Newton’dan (1666) bu yana bilim insanları, güneş ışığının bir prizmadan geçirildiğinde gökkuşağının tüm renklerine ayrıldığını biliyorlardı. Ancak, 19. yüzyılda astronomlar, spektroskoplar kullanarak güneş tutulmalarını gözlemlemeye başladılar. Bu, güneşin ışığını nasıl ürettiğini keşfetmelerine olanak tanıdı.

 

Tam tutulmanın başlangıcı ve sonu, güneşin atmosferinin ince orta tabakasını oluşturan kromosferi incelemek için en iyi fırsatları sunmaktadır. Bu tabaka, 20.000 derecenin üzerinde ısıtılmış hidrojen gazının turuncu-kırmızı ışığında parlar. Tutulma sırasında ayın siluetinin hemen ötesinde, gözlemciler ayrıca güneşin manyetik enerjisinin patlayıcı salınımı tarafından itilen sıcak gazın parlak kırmızı kemerlerini, döngülerini ve jetlerini de görebilmektedirler.

 

Tüm bunlar astronomlara güneşin yapısını anlamak için bir yol sağlamistir. Güneş, Ayi olan diğer birçok gezegenden daha büyük göründüğü için,  başka bir gezegenden daha ince ayrıntıları güneşin kromosferi ve koronasında bu tutulmalar sırasında seçebiliriz, gözlemleyebiliriz.

 

Bu bilgi de astronomlara uzak yıldızlardan gelen ışığı anlamaları icin bilgi altyapısı saglamistir.  Dolayısıyla, mükemmel tutulmalar, yıldızların fiziksel özelliklerini anlamamızı sağlayan bir anahtar olmuştur.

 

Einsteinin Teorisini Test Etmek

 

Ancak, tutulmalar sadece astronomlara yıldız ışığını çözümlemelerine yardımcı olmakla kalmadı.

 

Bu yüzyılın başlarında, Albert Einstein, Genel Görelilik Teorisi’nde, güneş gibi büyük bir cismin yakınından geçen ışığın gözle görülür bir şekilde büküleceğini öngördü. Teorisini test etmek için, astronomların, güneşin kenarından geçen yıldız ışığının pozisyonundaki değişiklikleri ölçmeleri gerekmekteydi. Bu ölçümleri, güneş başka bir gökyüzü bölgesindeyken pozisyonlarıyla karşılaştırmak için aylar sonra yapmaları gerekiyordu.

 

Hiç güneşin kenarına doğru bakmaya çalıştınız mı? Bu kötü bir fikir ve zaten işe yaramazdı. Test sadece tam güneş tutulması sırasında yapılabilirdi. Bu yüzden, 1919 güneş tutulması sırasında, iki astronom ekibi Einstein’ın teorisini doğrulamak için yola çıktı.

 

Onlar ve daha sonra gelen diğer astronomlar başarılı oldular. Bu, bilim insanlarının Einstein’ın teorisini benimsemesine yol açtı, ki bu da şu anki evren bilgimizin temelini oluşturmaktadır.

 

Supheler, Tesaduf Degil

 

Bu hikayenin çok daha fazla ince icerigi bulunmaktadır.  Aslında, keyif aldığımız mükemmel tutulmalar, Gonzalez ve benim The Privileged Planet ( Privileged Planet Discovery Enstitu tarafından hem kitap hemde video olarak yayinlanmis ve bugüne kadar bildigimiz çok ince ayarlı yaratilis fikrine birde evreni gözlemlemek ve taniyabilmek icin en uygun yerde en uygun şartlarla donatildigimizi bilimsel olarak gösteren calismalardir. Ayricalikli Gezegen basligi ile Türkçe videolarında yayınlandı) adlı kitapta detaylı bir şekilde tartıştığımız birçok örneğin sadece bir tanesidir.  Bu desen, şaşırtıcı bir sonuca işaret ediyor: Dünya gibi yaşama uygun yerler aynı zamanda genel olarak bilim yapmak için en iyi yerlerdir. Yani, gözlemcilerin var olabileceği nadir yerler, genel olarak gözlem yapmak için en iyi yerlerdir.

 Evren, sadece yaşam için değil, aynı zamanda keşif için de tasarlanmış gibi görünmektedir.